Prynhawn da Gymru Fach,
Nid oeddwn yn llwyddiannus. Ni chefais gynnig fy swydd fy hun. Ers hynny, dw i'n sâl. Dydw i ddim wrth fy ngwaith. Mae pryderon mawr yn codi oddi mewn i mi ac yn gwneud i mi deimlo'n fethiant hyd yn oed fwy byth y tro hwn. Teimlad nad wyf yn ddigon da i'r ysgol hon. Teimlo fel nad ddylwn wedi rhoi fy hun yn y sefyllfa o gwbl. Roedd y dysgwyr i gyd yn gobeithio y byddwn yn ennill fy swydd yn barhaol. Ond, na. Nid wyf yn ddigon da i'r ysgol. Felly, sut mae cyfleu hynny i'r dysgwyr sydd am holi os cefais fy nghyflogi? Gallaf ddeud nad wyf yn ddigon da i'r ysgol? Na, dydi hynny ddim yn opsiwn hyd y gwelaf fi. Gallaf ddweud wrthynt bod yr ysgol wedi gwneud penderfyniad ac wedi cyflogi rhywun gwell i'w haddysgu? Gallaf mae'n debyg. Ond, nid dyna sy'n fy nghadw o fy ngwaith hyd y gwelaf.
Nid wyf wedi bod yno ers y cyfweliad. Wedi bod yn sal felly ers dros wythnos. Wythnos gyfan a dau ddiwrnod i fod yn hollol gywir! Pam? Dyna;r cwestiwn! Ceisiaf fy ngorau i ateb y cwestiwn mor llawn ag y medraf a cheisiaf hefyd i beidio a'ch diflasu chi wrth ei ateb hefyd.
Teimladau o fod yn fethiant! Dyna'r ateb mewn gwirionedd ond credaf yn wir bod llawer mwy iddi na hynny. Heb os nac oni bai yr wyf wedi methu i fod yn rhan o'r ysgol fendigedig yr wyf yn dotio arni. Wedi methu wrth gyflwyno gwers fel rhan o'r breoses cyfweld. Wedi methu yn y cyfweliad ei hun hefyd. Ac, o ystyried fy nheimladau blaenorol wrth i mi fynd i ffwrdd yn sal, dyna'r union yr un peth sydd wedi a digwydd, yr wyf wedi colli fy hunan hyder. O ganlyniad i golli'r hyder hwnnw sydd wedi bod yn gryf ynof erioed, yr wyf wedi mynd yn sal. Does gen i ddim syniad chwaith sut i rhwystro'r llioedd o ddagrau sydd yn gwlychu fy wyneb wrth i mi geisio mynd i fy ngwaith. Hynny yw, yr wyf wedi ceisio mynd bob bore.
Ddydd Llun diwethaf, codais yn gynner fel yr arfer. Ymolchias a gwneud fy ngwallt fel a wnaf bob bore. Yna, gwisgais amdanaf a chsglu fy mhethau. Gafaelais yn allweddi fy nghar a mynd iddo. Arhosais yn fy unfan a theimlais fy nghorff y dechrau anesmwytho. Yn dechrau crynu gan ddechrau efo fy nwylo cyn teithio i fyny fy mreichiau ac ymhen dim, roedd fy nhorff i gyd yn teimlo fel ei fod yn crynu. Ofn. Dyna'r gair allweddol y tybiaf. Ofn o beth Duw yn unig a wyr. Does dim byd yn yr ysgol sydd i fod i godi ofn arna i nag unrhyw aelod arall o'i staff. Ond, dim ond y gair ofn sydd gennyf ar eich cyfer.
Ddydd Mawrth, mi wnes yn union yr un peth wrth godi o fy ngwely am mynd i'r car. Ond, roedd pethau'n teimlo llawer gwell y tro hwn. Taniais y car a gyrru i ffwrdd o fy nghartref. Cyrhaeddai y garej a rhoddais lymaid iddo. Eisteddais yn ol yn y sêt fawr yn awdurdodol a daeth y teimladau erchyll unwaith eto. Ond, roedd y teimladau'n waeth gan fy mod y tro hwn yn teimlo fy stumog yn troi ac yn marw eisiau chwydu. Roedd yn rhaid i mi ddanfon fy hun adref ac felly y bu.
Doeddwn ddim am adael i'r un peth ddigwydd i mi eto o ran fod i ffwrdd o fy ngwaith am gyfnod hir. Felly, fore ddydd Mercher, gwnes yr un peth. Mentrais. Roeddwn yn teimlo'n gryf iawn a danfonais fy nghar tuag at yr ysgol. Roedd Radio Cymru yn fy nghadw i rhag meddwl am y lle na'r ofn. Nes i mi weld yr ysgol ar y gorwel. Wedi ei gweld hi, wedi ei theimlo hi, roedd yn rhaid i mi symud fy nghar i gyfeiriad arall. A felly yr oedd hi, arhosais mewn maes parcio a galw'r ysgol i ddweud ble yr oeddwn i arni ac roedd yn rhaid ymddieuro nad oeddwn wedi galw cyn hynny yn unol a pholisi absenoldeb yr ysgol. Gofynnodd y Rheolwraig Busnes yn garedig os oeddwn am iddi ddod atof fi i weld os oeddwn yn iawn. Yna, danfonais fy hun am adref. Ni chefais groeso yno ychwaith. Rhywrai sydd yn fod i fy adnabod i'n iawn methu deall pam yr oeddwn yn gwneud lol! Dyna beth a elwir yn gefnogaeth!
Ta waeth, mae rhywrai eraill yn poeni'n arw am fy sefyllfa hefyd.
Thursday 5 May 2016
Gweithio'n galed
Mor braf yw gweithio'n galed. Eich chwys a'ch llafur yn golygu rhywbeth ac yn ychwanegu at fywydau'n feunyddiol. Rhoi gwybodaeth. Rhoi'r rhyddid i bobl ifanc ddarganfod y wybodaeth eu hunain. Eu haddysgu i gymhwyso'r wybodaeth hwnnw. Ychwanegu eu barn ato. Ei gyfoethogi'n greadigol. Dyna fyd addysg drwyddi draw erbyn hyn.
Mae ymhell dros flwyddyn ers i mi flogio ar y we. Teimlaf braidd yn anniddyg dros hynny. Digon parod yr oeddwn i rannu fy nheimladau dwys i'r byd ond unwaith y diflannodd y teimladau hynny, diflannu a wnaeth yr ysfa a'r ysgogiad i ysgrifennu fy nheimladau a gwagio'r meddwl.
Ta waeth - dyma fi yn fy ol. Ymadewais a'r ysgol bondigrybwyll yr oedd wedi fy ngweud i'n sal yn feddyliol. Cafodd y swydd yr oeddwn ynddi ei hysbysebu fel swydd barhaol. Dim ond blwyddyn oedd fy nghytundeb i a doedd yr athro/athrawes ddim yn bwriadu dod yn ei (h)ol. Fel ffwl gwirion, heb feddwl yn ddigon caled, ymgeisiais amdani. Roeddwn wedi gwella ac yn ol wrth fy ngwaith. Roedd cryn dipyn wedi ymgeisio - cefais gyfweliad ond ni chefais ei chynnig.
Roedd hynny'n ddigon. Er i mi fod yn boblogaidd gyda'r dysgwyr. Gwneud yn dda o ran addysgu a'r dysgu. Yn arbenigo yn y pwnc - rhoddwyd y swydd i eneth ifanc dlos. Nid bod hynny wedi gwneud gwahaniaeth, ond roedd hi wedi serennu a finnau heb. Torrodd fy nghalon i yn hynny o beth. Roeddwn yn deall yr ysgol. Roeddwn yn gwybod beth oeddynt yn chwilota madano o fewn gwers gyfweld a dyma fi'n ei chyflwyno. Gwers eithaf da oedd hi ond y gallwn fod wedi gwneud yn well.
Pryn bynnag - ni chefais y swydd a hynny wedyn yn fy nhaflu i mewn i ryw gwmwl tywyll du ble roeddwn wedi cychwyn rhai fisoedd yng nghynt. Nid oeddwn eisiau bod mewn sefydliad nad oeddwn yn digon da i aros ynddi'n barhaol er mai'r sefydliad oedd ar fai am achosi salwch arnaf. Felly, tyfais geilliau anferth a phenderfynais ymadael. Daeth swydd i fyny ar y we mewn ysgol Gymraeg - yn addysgu fy mhwnc a phwnc arall y byddai rhaid i mi ei astudio cyn cychwyn. Wyth o bobl wedi ymgeisio. Cyflwelwyd tri. Ond my-fi oedd wedi serennu a chefais ei chynnig.
Y problem oedd, roedd y swydd yn cychwyn ar ddiwedd mis Mawrth a finna ar gytundeb tan ddiwedd Gorffennaf ac yn parhau i weithio fy hun yn ol yn araf bach i'r swydd.
Cefais gefnogaeth o bob cyfeiriad yn yr ysgol a wnaeth i mi fynd yn sal wedi fy nychwelyd nes iddynt ddatgelu nad oeddwn am cael aros yn barhaol. Ond, es yno wedi i mi gael cynnig y swydd yn yr ysgol Gymraeg a dywedais yn union beth oedd fy nheimladau.
Dywedodd y Prifathro nad oedd hawl gen i i ymddiswyddo. Roedd cytundeb cyfreithiol gennyf tan yr unfedarddeg ar hugain o Awst ac nid oedd modd i mi 'ymddiswyddo'.
Serch hynny, roeddwn wedi cysylltu a fy Undeb. Felly traethais geiriau'r Undeb iddo.
"Byddai'n well i ti, i'r ysgol a'i ddisgyblion i ti ymadael. Bydd rhaid iddynt gofio mai nhw oedd ar fai am dy salwch."
Roedd hyn oddeutu 9 o'r gloch y bore. Erbyn hanner dydd, roeddwn yn cael fy nhywys o'r ysgol fel carcharor. Cefais amser i ffarwelio ag ambell i aelod o staff a dyna fi, wedi fy rhyddhau o bleser salwch meddwl.
Wythnos yn ddiweddarach roedd y Nyrs Iechyd Meddwl a finnau'n gytun, dylwn cymryd y camau i ddod oddi wrth y meddyginiaeth gwrth iselder. Un yn lle dwy. Hanner yn lle un. Dim. Dim ond atgofion chwerw.
Daeth yr amser i ddechrau mewn ysgol Gymraeg gwledig. Booom!! Daeth y cyfnod mamolaeth i ben a chymrais gyfnod arall wedyn i addysgu pynciau nad wyddwn ddim amdanynt ond nid oeddwn ar frys i adael yr ysgol fendigedig hon. Ysgol ble roedd unigloion yn bwysig. Ysgol a roddwyd y gefnogaeth i'w staff. Ysgol a ddisgynais mewn cariad a hi.
Er i'r disgyblion a'u teuluoedd fy adnabod ar lefel bersonol, roedd gwneud fy ngwaith yn hawdd yno a thorrais fy nghalon yn ymadael a hi mewn gwirionedd. On ta waeth, fel yna y mae hi.
Ar hyn o bryd yr wyf yn yr ail fis mewn ysgol arall. Ysgol ddwyieithog ond ysgol hyfryd. Yr Uwch Dim yn glen. Rheolwyr canol yn gefnogol dros ben. Disgyblion yn arbennig.
Mae'n hawdd cael gwared o iselder yn fy marn i. Y peth pwysicaf yw mynd at graidd y broblem sy'n bodoli ynoch. Yn fy achos i, yr ysgol oedd y broblem. Unwaith y diddymais honno o fy mywyd, aeth y cwmwl du gyda hi. Dechrauffres. Da'dibywyd. Tatauffern.
Serch hyn oll, yr wyf yn ystyried ymadael a byd addysg yn gyfan gwbl bellach. Mae mwy i fywyd na marcio gwaith tan oriau man y bore. Codi wedyn, a hithau yn parhau i fod yn oriau man y bore, i gynllunio gwersi. Bod yn yr ysgol awr ne ddwy cyn ei chychwyn er mwyn cael adnoddau yn barod. Gweithio drwy'r amser cinio gyda chlybiau allgyrsiol. Meddwl am Eisteddfod yr Urdd a'r cystadlaethau. Eisiau gwneud rhywbeth cyffrous neu rhamantaidd gyda'ch cymar - methu'n llwyr a meddwl am hynny. Gwaithyngalw. Bobffycindydd.
Y neges bwysicaf fan hyn yw nad y gwaith yng nglwm a'r ysgol yr oeddwn ynddi a wnaeth i mi'n sal. Mae'r gwaith yn debyg ym mhobman. Mae'n swmpus. Yn ormod i un person. Mae'n rhaid i ysgolion sicrhau eu bod yn cynorthwyo eu staff. Mae dros hanner ohonom ni, athrawon y genhedlaeth newydd yma yng Nghymru, yn wir ystyried ymadael a'r proffesiw. My-fi - my-fi fydd y cyntaf i adael y tybiaf.
Hwyl am y tro,
My-Fi
Mae ymhell dros flwyddyn ers i mi flogio ar y we. Teimlaf braidd yn anniddyg dros hynny. Digon parod yr oeddwn i rannu fy nheimladau dwys i'r byd ond unwaith y diflannodd y teimladau hynny, diflannu a wnaeth yr ysfa a'r ysgogiad i ysgrifennu fy nheimladau a gwagio'r meddwl.
Ta waeth - dyma fi yn fy ol. Ymadewais a'r ysgol bondigrybwyll yr oedd wedi fy ngweud i'n sal yn feddyliol. Cafodd y swydd yr oeddwn ynddi ei hysbysebu fel swydd barhaol. Dim ond blwyddyn oedd fy nghytundeb i a doedd yr athro/athrawes ddim yn bwriadu dod yn ei (h)ol. Fel ffwl gwirion, heb feddwl yn ddigon caled, ymgeisiais amdani. Roeddwn wedi gwella ac yn ol wrth fy ngwaith. Roedd cryn dipyn wedi ymgeisio - cefais gyfweliad ond ni chefais ei chynnig.
Roedd hynny'n ddigon. Er i mi fod yn boblogaidd gyda'r dysgwyr. Gwneud yn dda o ran addysgu a'r dysgu. Yn arbenigo yn y pwnc - rhoddwyd y swydd i eneth ifanc dlos. Nid bod hynny wedi gwneud gwahaniaeth, ond roedd hi wedi serennu a finnau heb. Torrodd fy nghalon i yn hynny o beth. Roeddwn yn deall yr ysgol. Roeddwn yn gwybod beth oeddynt yn chwilota madano o fewn gwers gyfweld a dyma fi'n ei chyflwyno. Gwers eithaf da oedd hi ond y gallwn fod wedi gwneud yn well.
Pryn bynnag - ni chefais y swydd a hynny wedyn yn fy nhaflu i mewn i ryw gwmwl tywyll du ble roeddwn wedi cychwyn rhai fisoedd yng nghynt. Nid oeddwn eisiau bod mewn sefydliad nad oeddwn yn digon da i aros ynddi'n barhaol er mai'r sefydliad oedd ar fai am achosi salwch arnaf. Felly, tyfais geilliau anferth a phenderfynais ymadael. Daeth swydd i fyny ar y we mewn ysgol Gymraeg - yn addysgu fy mhwnc a phwnc arall y byddai rhaid i mi ei astudio cyn cychwyn. Wyth o bobl wedi ymgeisio. Cyflwelwyd tri. Ond my-fi oedd wedi serennu a chefais ei chynnig.
Y problem oedd, roedd y swydd yn cychwyn ar ddiwedd mis Mawrth a finna ar gytundeb tan ddiwedd Gorffennaf ac yn parhau i weithio fy hun yn ol yn araf bach i'r swydd.
Cefais gefnogaeth o bob cyfeiriad yn yr ysgol a wnaeth i mi fynd yn sal wedi fy nychwelyd nes iddynt ddatgelu nad oeddwn am cael aros yn barhaol. Ond, es yno wedi i mi gael cynnig y swydd yn yr ysgol Gymraeg a dywedais yn union beth oedd fy nheimladau.
Dywedodd y Prifathro nad oedd hawl gen i i ymddiswyddo. Roedd cytundeb cyfreithiol gennyf tan yr unfedarddeg ar hugain o Awst ac nid oedd modd i mi 'ymddiswyddo'.
Serch hynny, roeddwn wedi cysylltu a fy Undeb. Felly traethais geiriau'r Undeb iddo.
"Byddai'n well i ti, i'r ysgol a'i ddisgyblion i ti ymadael. Bydd rhaid iddynt gofio mai nhw oedd ar fai am dy salwch."
Roedd hyn oddeutu 9 o'r gloch y bore. Erbyn hanner dydd, roeddwn yn cael fy nhywys o'r ysgol fel carcharor. Cefais amser i ffarwelio ag ambell i aelod o staff a dyna fi, wedi fy rhyddhau o bleser salwch meddwl.
Wythnos yn ddiweddarach roedd y Nyrs Iechyd Meddwl a finnau'n gytun, dylwn cymryd y camau i ddod oddi wrth y meddyginiaeth gwrth iselder. Un yn lle dwy. Hanner yn lle un. Dim. Dim ond atgofion chwerw.
Daeth yr amser i ddechrau mewn ysgol Gymraeg gwledig. Booom!! Daeth y cyfnod mamolaeth i ben a chymrais gyfnod arall wedyn i addysgu pynciau nad wyddwn ddim amdanynt ond nid oeddwn ar frys i adael yr ysgol fendigedig hon. Ysgol ble roedd unigloion yn bwysig. Ysgol a roddwyd y gefnogaeth i'w staff. Ysgol a ddisgynais mewn cariad a hi.
Er i'r disgyblion a'u teuluoedd fy adnabod ar lefel bersonol, roedd gwneud fy ngwaith yn hawdd yno a thorrais fy nghalon yn ymadael a hi mewn gwirionedd. On ta waeth, fel yna y mae hi.
Ar hyn o bryd yr wyf yn yr ail fis mewn ysgol arall. Ysgol ddwyieithog ond ysgol hyfryd. Yr Uwch Dim yn glen. Rheolwyr canol yn gefnogol dros ben. Disgyblion yn arbennig.
Mae'n hawdd cael gwared o iselder yn fy marn i. Y peth pwysicaf yw mynd at graidd y broblem sy'n bodoli ynoch. Yn fy achos i, yr ysgol oedd y broblem. Unwaith y diddymais honno o fy mywyd, aeth y cwmwl du gyda hi. Dechrauffres. Da'dibywyd. Tatauffern.
Serch hyn oll, yr wyf yn ystyried ymadael a byd addysg yn gyfan gwbl bellach. Mae mwy i fywyd na marcio gwaith tan oriau man y bore. Codi wedyn, a hithau yn parhau i fod yn oriau man y bore, i gynllunio gwersi. Bod yn yr ysgol awr ne ddwy cyn ei chychwyn er mwyn cael adnoddau yn barod. Gweithio drwy'r amser cinio gyda chlybiau allgyrsiol. Meddwl am Eisteddfod yr Urdd a'r cystadlaethau. Eisiau gwneud rhywbeth cyffrous neu rhamantaidd gyda'ch cymar - methu'n llwyr a meddwl am hynny. Gwaithyngalw. Bobffycindydd.
Y neges bwysicaf fan hyn yw nad y gwaith yng nglwm a'r ysgol yr oeddwn ynddi a wnaeth i mi'n sal. Mae'r gwaith yn debyg ym mhobman. Mae'n swmpus. Yn ormod i un person. Mae'n rhaid i ysgolion sicrhau eu bod yn cynorthwyo eu staff. Mae dros hanner ohonom ni, athrawon y genhedlaeth newydd yma yng Nghymru, yn wir ystyried ymadael a'r proffesiw. My-fi - my-fi fydd y cyntaf i adael y tybiaf.
Hwyl am y tro,
My-Fi
Subscribe to:
Posts (Atom)